O Katedrze

Katedra Użytkowania Lasu i Techniki Leśnej powstała z połączenia jednostek:

• Zakładu Użytkowania Lasu i Drewna,
• Zakładu Mechanizacji Prac Leśnych.

Kierownikiem Katedry jest dr hab. inż. Paweł Tylek Prof. URK

Historia

Działania realizowane przez Katedrę zarówno w obszarze dydaktycznym, jak i naukowym obejmują zakres dotyczący obszarów użytkowania lasu i drewna, ergonomii oraz mechanizacji, automatyzacji i robotyzacji prac leśnych.

Zajęcia dydaktyczne z maszynoznawstwa ogólnego prowadzone były już w Katedrze Leśnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie od 1946 roku na Wydziale Rolniczo-Leśnym, przez prof. dr hab. Michała Wójcickiego. W rok po reaktywacji Wydziału Leśnego (w 1963 r.) powstał pod kierownictwem doc. mgr. Stanisława Bielczyka Zakład Nauki o Drewnie i Towaroznawstwa Drzewnego z sześcioma pracowniami, w skład których wchodziła Pracownia Mechanizacji Prac Leśnych. W 1964 roku powstał Zakład Mechanizacji Prac Leśnych, którego kierownikiem był dr inż. Bolesław Wachacki (docent od roku 1968). Pełnił on tę funkcje do czasu przejścia na emeryturę we wrześniu 1991 roku. Po odejściu na emeryturę doc. dr. inż. Bolesława Wachackiego, kolejno odeszli wszyscy pracownicy naukowo-dydaktyczni. W grudniu 1992 roku pracę na Wydziale Leśnym rozpoczął doc. dr hab. inż. Józef Walczyk, któremu powierzono funkcję kierownika Zakładu. Przyjął on trzech nowych pracowników i zorganizował Zakład od podstaw, unowocześniając dydaktykę i wprowadzając nowe kierunki badań. W tym okresie podejmowana była tematyka badawcza dotycząca między innymi: projektowania wyposażenia nadleśnictwa w sprzęt maszynowy, analizy wykorzystania parku maszynowego, uzasadnienia techniczno-ekonomicznego zastosowania kolejki linowej do zrywki drewna, struktury czasu i pracochłonności ścinki pilarkami Bk-3a, rozwoju mechanizacji i pielęgnacji upraw, oceny poziomu mechanizacji prac w wybranych nadleśnictwach, czy badania eksploatacyjne maszyn w leśnictwie. Oddzielną grupę stanowiły prace na temat nowych metod technicznego zabezpieczenia i konserwacji chorych lub uszkodzonych drzew na terenach parków, cmentarzy czy w pobliżu zabytkowych budowli. Prowadzono też badania dotyczące analizy sił działających na gałąź stojącego drzewa. Wśród tematów prac magisterskich Zakładu Mechanizacji Prac Leśnych można też spotkać analizy zagadnień związanych z przygotowaniem zespołu tnącego pilarki, karczowaniem powierzchni po pozyskaniu, korowaniem drewna, odskrzydlaniem nasion, wyorywaniem sadzonek drzew leśnych, siewem nasion czy pielęgnacją upraw. Po oddaniu do użytku budynku dydaktycznego Wydziału Leśnego przy al. 29 Listopada 46, Zakład otrzymał w 1993 roku pomieszczenia warsztatowe, halę maszyn, salę dydaktyczną i pokoje dla pracowników. Staraniem kierownika Zakładu pozyskano nieodpłatnie od nadleśnictw Polski Południowej kilkadziesiąt maszyn leśnych, dwa ciągniki oraz pięć maszyn do obróbki drewna i stali. Maszyny te w warsztacie Zakładu poddano remontowi. Służą one ciągle jako eksponaty dydaktyczne i maszyny do produkcji prototypów maszyn, których do dziś wykonano kilkadziesiąt (również są wykorzystywane w dydaktyce). Z nową kadrą i w nowych pomieszczeniach w Zakładzie rozpoczęto intensywną pracę naukowo-badawczą i dydaktyczną. W 1999 roku dr hab. Józef Walczyk, prof. AR, otrzymał tytuł profesora, a Zakład został przemianowany na Katedrę.

W 1964 roku powstała również Katedra Pozyskiwania i Technologii Drewna oraz Leśnych Użytków Niedrzewnych, przekształcona następnie w Instytut Techniki Leśnej, później w Instytut Użytkowania Lasu i Inżynierii Leśnej, a następnie w Katedrę Użytkowania Lasu i Drewna. Organizatorem jednostki i jej pierwszym kierownikiem był prof. dr inż. Kamil Rogaliński, a od 1984 roku prof. dr hab. inż. Zenon Muszyński. W 1995 roku kierownictwo Katedry objął prof. dr hab. inż. Janusz Sowa. Działalność badawcza i dydaktyczna zespołu obejmowała następujące dyscypliny nauk leśnych: nauki o surowcach leśnych (drzewnych i niedrzewnych), pozyskiwania drewna i ekotechnologii pozyskiwania drewna, ergonomii w leśnictwie oraz transportu leśnego. W ramach prac badawczych prowadzono analizy wpływu zanieczyszczeń przemysłowych na zawartość olejków eterycznych i witaminy C w cetynie i igliwiu sosny zwyczajnej. Podjęto również badania z zakresu wpływu uszkodzeń pni na jakość i wartość surowca dębowego. Prowadzono także badania nad zmiennością wybranych cech makrostruktury i gęstości drewna świerkowego (Picea abies (L.) Karst.) w zależności od wybranych cech drzewostanów: lokalizacji (zasięg południowo-zachodni i północno-wschodni), wysokości nad poziomem morza (regiel dolny i górny) i siedliskowych typów lasu. W zakresie badań ukierunkowanych na optymalizację technik i technologii pozyskiwania i zrywki drewna przeprowadzono analizy czasochłonności i zmienności pracy na stanowiskach roboczych w technologiach na ręczno-maszynowym, maszynowym i półautomatycznym poziomie techniki. W ramach badań transportu drewna przedmiotem analiz było wskazanie metod wykonawstwa prac z zakresu pozyskiwania drewna oraz warunków, w jakich powinny się one odbyć, by w jak najmniejszym stopniu uszkadzały podłoża leśne.
Po reorganizacji struktur Wydziału Leśnego w 2014 roku, z połączenia Katedry Użytkowania Lasu i Drewna oraz Katedry Mechanizacji Prac Leśnych powstał pod dyrekcją prof. dr. hab. Janusza Sowy Instytut Użytkowania Lasu i Techniki Leśnej, z dwoma zakładami: Użytkowania Lasu i Drewna oraz Mechanizacji Prac Leśnych. Na kierownika Zakładu Mechanizacji Prac Leśnych powołano dr. hab. inż. Pawła Tylka. Kolejna restrukturyzacja przywróciła strukturę katedralną: Instytut został przemianowany na Katedrę Użytkowania Lasu, Inżynierii i Techniki Leśnej, a na kierownika mianowano również dr. hab. inż. Pawła Tylka, prof. URK.

W 1987 roku powołano najstarsze, działające do chwili obecnej Podyplomowe Studium Użytkowania Lasu i Transportu Leśnego, którego organizatorem i pierwszym kierownikiem był prof. Zenon Muszyński. Obecnie funkcję tę pełni dr hab. inż. Arkadiusz Stańczykiewicz, prof. URK